แนวคิดไก่ชน

     ในปีที่ผ่านมาประมาณ 65 ปีที่แล้ว ตรงกับปี พุทธศักราช 2501 ชาวอเมริกันชาวชนได้ทำการส่งนักมานุษยวิทยาชื่อคริฟฟอร์ด เกียร์ซ
พร้อมกับภรรยาของเขา เดินทาง ไปยังเกาะบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย เพื่อทำการวิจัย ทางด้านวัฒนธรรม บางประการ ในช่วงเริ่มต้น เกียร์ซก็พบว่า เขาถูกจับวาง ในฐานะ “คนนอก” ที่ไม่มีใคร อยากจะช่วยเหลือ หรือ ร่วมมือให้เขาก้าวไปข้างหน้า แม้แต่เล็กน้อย

 ในบรรยากาศ ที่เกาะต่างเหมาะสม และ ที่อยู่เคียงบาลี มีการจัดงาน “ชนไก่” โดยทุกคน บนเกาะนั้น เชยเมย และ ไม่เคยสนใจ หรือ หลีกเลี่ยง กับเขาเลย แม้กระทั่ง ในขณะเดียวกันก็มีการสังเกตเคลื่อนไหว ของเขา และ ตามเป้าหมาย ซึ่งก่อนหน้านั้น เกียร์ซได้ทำการวิจัย ในเกาะบาหลี และ ทำให้การชนไก่ นับเป็นการละเมิดกฎหมาย อีกทั้งก็น่าเสียดาย และ ไม่เหมาะสม แต่สิ่งเหล่านี้ ก็ถือว่าเป็นสิ่งที่ไม่น่าสมควรในสังคม ที่กำลังเข้า สู่ช่วงเวลาที่ทันสมัย เช่นอินโดนีเซียในสมััยนั้นๆ ซึ่งเกียร์ซ มีส่วนร่วมในการเข้าไป และ ทำงานวิจัย ในบริเวณนั้นๆ หลังจาก ที่ทำการวิจัย จึงพบว่า สิ่งที่เกิดขึ้น นั้นเป็นสิ่ง ที่พบเห็นได้ทั่วไปบนเกาะบาหลีในช่วงเวลานั้นๆ
นักมานุษยวิทยาระดับจิตวิญญาณ อย่างเกียร์ซ คงจะไม่พลาดที่จะเข้าร่วมงาน ชนไก่บน เกาะบาหลีครั้งนั้น ๆ เพราะความสัมพันธ์ระหว่าง “คน” กับ “ไก่” ที่เขาสังเกต เห็นภายในสายตา ของเขา ทำให้เขารู้สึกลึกซึ้งอย่างมาก ๆ ในจิตใจของเขา คําว่า “ซาบุง” (sabung) ในภาษาถิ่นบาหลี แปลความหมาย อย่างง่ายได้ว่าคือ “ไก่” ธรรมดาๆ นี่เอง แต่คำเดียวกันนั้น ก็สามารถหมายถึง “วีรบุรุษ” “ผู้กล้า” หรือ “นักรักผู้ยิ่งใหญ่” ได้อีกด้วย ในภาษาบาหลีคําว่า “ซาบุง” หรือ “sabung” หมายถึง “ไก่” แต่ในบาหลีการใช้คําศัพท์ “ซาบุง” ยังมีความหมายเสริมเช่น “วีรบุรุษ” “ผู้กล้า” หรือ “นักรักผู้ยิ่งใหญ่” ด้วยชาย ผู้กระทำการเกินตัว อย่างเต็มที่ ฝืนจนท้ายสุด ต้องเสียชีวิต มักจะถูก ชาวบาหลียกย่อง และนำไปเปรียบเทียบกับ “ไก่ชน” ที่โถมเข้าต่อรบ กับ อีกฝ่ายจน กระทั่งถึงวาระสุดท้าย ในสังคมบาหลี การที่ชาย ที่กระทำการเกินตัว จนเสียชีวิต จะถูกคนในสังคมบาหลียกย่องเป็นอย่างมาก และ มักจะถูกเปรียบ เทียบกับการเล่น “ไก่ชน” ที่เข้าไปต่อสู้ กับคู่ต่อสู้ จนกระทั่งถึงทางตัน
ในขณะ ที่หนุ่มน้อย ที่ไม่ประสา ในความรัก ก็จะถูกชาวบาหลี นำไปเปรียบเปรย ว่าเป็นพวกไก่อ่อน ไม่ต่างไปจาก ในสำนวนไทย คนที่เป็นหนุ่มน้อย แล้วไม่มีประสบการณ์ หรือ ความรัก มักถูกเรียกว่า “ไก่อ่อน” ที่หมายถึงไม่มีความเข้มแข็ง หรือ ประสบการณ์เท่า เท่าของผู้อื่นว่ากันว่าชาวบาหลี ในยุคก่อนสมัยใหม่ แทบจะใช้เวลาทั้งหมด ไปในการฟูมฟักไก่ของพวกเขา เรียกได้ว่า แทบจะกินนอนอยู่ด้วยกัน ในอดีตของชาวบาหลี เค้ามักใช้เวลามากมายต่อไก่ของพวกเขา แทบจะทำทุกสิ่งทุกอย่าง เพื่อการเลี้ยงดูไก่ของพวกเขา เสมอชายชาวบาหลี จะเรียงล้อมกลุ่มตามถนน และมักจะถือไก่ อยู่ในแขนของพวกเขาตลอดเวลา นอกจากนี้ ถ้ากลุ่มนั้นไม่กำลังลูบขนไก่ ก็จะทำการนวดขา หรือ ยั่วเพื่อเรียกร้อง ให้ปลดปล่อย ไก่ของคนอื่นออกมา บาหลีมีการประกันตัว ที่มีการดูแลกัน อย่างอบอุ่น และ ร่วมกัน และการที่พวกเขารักษาไก่ เป็นสัญลักษณ์ ที่แสดงถึงความสุข มิตรภาพและความเอื้ออำนวยต่อกัน
เสียงระฆังที่ 3 เพิ่งเริ่มดังขึ้นมา แต่เกียร์ซไม่มีโอกาส ที่จะหยุดจากการมองไก่คู่นั้น ที่กำลังสู้กันรอบนี้ แบบที่เกียร์ซจะไม่มีโอกาส ได้รับการชนะเหมือนทุกคน ในงานชนไก่ ที่ถูกจัดขึ้น อย่างลับๆในครั้งนั้น ในขณะเดียวกัน ตำรวจที่ป้องกันอาวุธ ก็เริ่มปรากฏตัวขึ้น นักพนัน ไก่ รวมทั้งเกียร์ซ และ ภรรยาก็วิ่งหนีอย่างไม่คิดถึงชีวิต เฉพาะเกียร์ซ และ ภรรยาที่รอดพ้น จากการจับกุม ของเจ้าหน้าที่ โดยการเปิดเผย ตัวเองว่า เป็นศาสตราจารย์ที่ประจำมหาวิทยาลัยหนึ่ง ในประเทศอเมริกา ในการทำวิจัยเกี่ยว กับวัฒนธรรมบาหลี ซึ่งเป็นข้อกล่าวหา ที่เกียร์ซต้องพิสดาร อย่างไรก็ตาม มันทำให้ในวันต่อ มาชาวบาหลีไม่เห็นว่าเกียร์ซ เป็นคนข้ามชาติอีกต่อไป”สถาบันหรือองค์กรเหล่านั้น (ไม่ว่าจะเป็น สถาบันทางศาสนา องค์กรทางสังคมอื่นๆ หรือแม้กระทั่งระบบราชการของรัฐเอง) จึงเป็นหอกข้างแคร่ของรัฐ และกษัตริย์อยู่เสมอ ไม่มีก็ไม่ได้ มีก็ต้องระวังตัวทุกฝีก้าว เพราะรัฐ และกษัตริย์เอง ก็ไม่มีเครื่องมือ แห่งอำนาจของรัฐ อย่างที่จะทำให้พระองค์ มีพระราชอำนาจจริงๆ เหมือนกับรัฐชาติสมัยใหม่แบบโลกตะวันตกเลยสักอย่างเดียว อำนาจจึงต้องตั้งอยู่บนการแสดง หรือเป็นอำนาจเชิงสัญลักษณ์ หนึ่งในการแสดงที่สำคัญคือ พระราชพิธีต่างๆ ซึ่งรัฐต้องทำให้ได้ชมกันเป็นประจำ และก็นี่แหละครับ คืออะไรที่เกียร์ซเรียกว่า ‘รัฐนาฏกรรม'”

ติดตามข่าวสารไก่ชนเพิ่มเติม ได้ที่ เพจไก่ชน

กลุ่มพูดคุยทั่วไป แลกเปลี่ยนข้อมูล ได้ที่ @kaichonth

รวมไฮไลท์คลิปไก่ชน ที่นี่ที่เดียว ช่องไก่ชน

รับชมถ่ายทอดสดไก่ชนทุกวัน ได้แล้วที่ เว็บไก่ชน